Aşılama erkekten alınan sperm örneğinin özel işlemlerden geçirilip en hızlı/kaliteli olanlarının ayrıştırılarak bu örneğin rahim içerisine verilmesi işlemidir. Ağrısız bir işlem olup sperm örneğinin rahme verilmesi için ince özel bir kateter kullanılır. Hastalar işlemden yaklaşık 30-45 dakika günlük yaşantınıza geri dönebilir. Aşılama işlemi düzenli cinsel ilişki olmasına rağmen gebe kalamayan hastalarda tercih edilir. İşlem yumurtlama dönemine denk getirilerek rahim içine bırakılan spermin yumurtayla buluşmasına olanak sağlanır. Yumurta gelişimi için ,özellikle adeti düzenli olan hastalarda, vücudun kendisinin yumurta üretmesi takip edilebileceği gibi adet döneminizde başlanacak olan yumurta geliştirmeye yardımcı ağızdan hap veya göbek çevresine yapılacak olan iğneler de kullanılabilir.Yumurtlamanın gerçekleştiğinden emin olmak için ardışık ultrason ve kan tahlili takibi tercih edilebilir. Ancak günlük pratikte yumurtlamayı sağlamak için genellikle çatlatma iğnesi olarak tabir edilen HCG hormonu uygulanmaktadır. HCG hormonu uygulandıktan yaklaşık 36 saat sonrası için aşılama işlemi planlanır.İşlem öncesi 1 haftayı geçmemek kaydıyla eşinizin cinsel perhiz yapması ( yani ilişki olmaması ve boşalmaması ) istenir. Bu süre genellikle 2-4 gündür. İşlem öncesi spermin hazırlanması için laboratuarda bazı işlemlerin yapılması gerektiğinden işlemden ne kadar süre önce klinikte hazır bulunacağınız ayrıca belirtilecektir. Aşılama işleminde spermle yumurta kadının tüplerinde biraraya gelir ve döllenme burada olur. Dolayısıyla gebeliğin oluşabilmesi için sağlıklı yumurta-sağlıklı sperm, sağlam bir tüp ve oluşan embriyonun rahme tutunabilmesi için sağlıklı bir rahim iç zarına ihtiyaç vardır. Yani sperm değerleri normal ya da normale yakın olan; yumurtalıkları yumurta üreten ve rahim-tüplerle ilgili önemli bir problemi bulunmayan çiftlere aşılama yapılabilir.
Aşılama işlemi kimler için uygundur?
- Açıklanamayan kısırlık durumunda ( yani yapılan testlerde gebe kalınmasına engel herhangi bir sorun saptanmaması durumunda)
- Vaginismus gibi cinsel ilişkiye engel sorunların varlığında (bu hastalarda alınan tedaviye rağmen vaginismus problemi çözülememiş ve çiftin gebelik isteği varsa işlem anestezi altında gerçekleştirilebilir).
- Rahim ağzıyla ilgili daha önceden geçirilmiş ve spermin rahme sağlıklı şekilde ulaşmasına engel olabilecek operasyon geçiren hastalarda( örneğin konizasyon vb rahim ağzı yapısını bozabilen durumlarda)
- Rahim ağzı (serviks) mukus bozukluklarında
- Sertleşme problemi yaşayan hastalar (Erektil Disfonksiyon) ( Bu hastalarda cinsel ilişki sırasında artan stres mevcut olan sorunu daha da ağırlaştırabilir. Bu hastalar için sperm verme zamanı hastaya uygun olarak planlanabilir)
- Sperm değerlerinde hafif düşüklük (sayı-hız ve yapısal özellik olarak) olan hastalar
- Azoosperm (hiç spermin olmaması durumu) hastalarında donör sperminin kullanılacağı durumlarda
- Aşılama işlemi ileri yaş (>35 yaş) ve yumurtalıkları zayıf çalışan kadınlarda çok tercih edilmemektedir. Bu hasta gruplarının çok fazla vakit kaybetmeden tüp bebek tedavilerine başvurmaları daha uygundur.
- Aşılama işleminin gebelik başarısı çok yüksek olmayıp %10-20 (ortalama %15) civarındadır. Ancak yaşı genç olan, yumurta rezervi normal ve sperm değerleri yeterli olan çiftlerde tercih edilebilir.
